کاربری جاری : مهمان خوش آمدید
 
خانه :: شعر
موضوعات

اشعار



زبانحال مسلم بن عقیل علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : سیدپوریا هاشمی     نوع شعر : مرثیه     وزن شعر : مستفعلن مستفعلن مستفعلن فع     قالب شعر : غزل    

ای داد بـیـداد از غـریـبی از اسـیـری            من‌ روی بام قصرم‌ و تو درمسـیری

من ‌مَـردم اما پـیـش هر نـامـرد رفـتـم            آواره شـب تا صـبـح بـا پـا درد رفـتـم


چه زود عهد خویش را با ما شکستند            از ترس و حرص زر سرِ ما را شکستند

نـان تـو را خـوردنـد و دنـبال یـزیـدند            مثل عـلی من را به هر کوچه کـشیدند

این زخم لب این کاسه‌ها اصلاً بهانه‌ست            من تشنگی را دوست دارم‌ عاشقانه‌ست!

اینهـا که می‌گـفـتـند عـبـد‌ خـانـه‌زادنـد            از شـیــعــیـان مـخـلـص ابـن زیـادنـد

این ‌قـوم‌ از کـیـنـه دلی لـبـریـز دارنـد            در دست‌هـاشان سنگ‌هایی تـیز دارند

دادم عـقـیـقـم‌ را که فکـر شـر نبـاشند            تا بـعـد ازین دنـبـال انـگـشـتر نبـاشند

خیلی مراقب باش این کوفه سراب است            هرکوچه‌اش مثل بنی‌هاشم عذاب است

پائـین می‌افـتم‌ تا که تو پائین نیـوفـتی!            از بام می‌افـتم که تو از زین نیوفـتی!

من شمر را دیـدم که‌ دنبال خطـر بود            چشمم به آن خنجر که بسته بر کمر بود

: امتیاز
نقد و بررسی

ابیات زیر به دلیل مستند نبودن و مغایرت با روایات معتبر تغییر داده شد!

چه زود عهد خویش را با ما شکستند            یاد حـسن کـردم نـمـازم‌ را شکـسـتـند

ابیات زیر به دلیل مستند نبودن و تحریفی بودن مطالب حذف شد!

با چـوب دسـتی زد به لب‌های کـبودم            آقـا فـقـط من فـکـر لب‌هـای تـو بـودم

آقا خـلاصه من به جـرم عـشق مـردم            یـاد تـنـور افـتـادم اصلا نـان نخـوردم

زبانحال مسلم بن عقیل علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : غلامرضا سازگار نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن قالب شعر : مسمط

من که میر راستان و عـبد میر راستـینم            پای بند حقّ و دست حق بود در آستـینم

بی معین و یاورم امّا به حق یار و معینم            رهـروان وادی توحـید را عـین الیـقـیـنم


پیشـباز و پـیـشـتاز کـشـتـگـان راه دیـنم

مسـلـمم امّا به معـنی قـبـله‌گـاه مسلـمـینم

فردم و بـا فـرد فــرد عـالـم دل آشـنـایـم            با تن تـنهـا سـپاه فـتـح را صاحب لـوایم

با لب عطشان خروشان چشمۀ آب بقایم            کعبه‌ام، رکنم، منایم، مروه‌ام، سعـیم صفایم

یوسف مـصـر ولایـم عـیـسی دار بـلایم

پرتوی از طا و هایم جلوه‌ای از یا و سینم

شیر نوشیدم به مهر دوست از پستان مادر            خوش بود چوی گوی اگر در راه محبوبم فتد سر

طینتم را این چنین بسرشته از آغاز مادر            نیست بیم از کشتنم در بین این دریای لشکر

گر امیرالمؤمنین شیر خـدا بود و پیـمبر

من خـروشان شیر فرزند امیرالمؤمنـینم

محـرم اسـرار حـقّـم رازدار اهـل رازم            قبـلۀ اهـل نـیازم مـشعـل سـوز و گـدازم

جان به کف باشد به جانان دم به دم روی نیازم            خون سر آب وضویم سنگ کین مهر نمازم

بر سـردار محـبّت پـایـدار و سـرفـرازم

بر روی بام شهـادت کـشتۀ جان آفـرینم

مرد حق را خوش بود گر بهر حق آزار آید            سر شکسته دست بسته بر سر بازار آید

بارش تیغـش به سر از دشمن غـدّار آید            هر چه پیش آید خوش آید در ره دلدار آید

عالم ار خصمم شود یا خلق عالم یار آید

از ازل راهم یکی بوده است و تا آخر چنینم

کوفه‌ای که حکمرانش را، ستم گردیده عادت            ملتی از ترس و وحشت نزد وی آرد ارادت

حرف دین کفر است و حرف حاکم ظالم عبادت            مردم آزاده را جان باخـتن باشد سعادت

نیش دشمن خوشتر است از نوش ما را در شهادت

غم ندارم گر رسد تیر از یسار و از یمینم

برفراز دار غیر از حکم حق اجرا نکردم            قامت ذلّت به پیـش خصم یکتا تا نکردم

گرد حق پروانه سان گردیدم و پروا نکردم            بسته شد دستم ز پشت و ظلم را امضا نکردم

راه را بر دشمن قرآن و عترت وا نکردم

گر چه دشمن در فکند از بام بر روی زمینم

من که باشد از ولی الله لوای حق به دوشم            من که باشد آیه آیه نغـمۀ قـرآن سروشـم

با سکوت خویش کی دین را به دنیا می‌فروشم            خون حـقّم در ره حـق تا ابد باید بجوشم

در کمین خصم چون دریای آتش در خروشم

گرچه با نیرنگ باشد دشمن دون در کمینم

با سکوت خود کنم امضای هر بیداد، هرگز            باز دارم سینه را از ناله و فریاد، هرگز

وا کنم ره را به روی ظلم و استبداد، هرگز            سرنوشت دین به دست خصم بد بنیاد، هرگز

حق اسیر باطل و باطل بود آزاد، هرگز

کی گذارم دست بر روی هم و ساکت نشینم

تا که بنویسم به خون سرخ خود حکم امامم            کرسی تبلغ من دار است و حکم حق کلامم

تا به هر عصری رسد بر گوشی هر نسلی پیامم            پنـدهـا گـیـرنـد مردان الـهـی از قـیـامـم

گو ببُرّد خصم سر لب تشنه بر بالای بامم

موج نفـرت بر عـلیه‌ش تا ابد می‌آفـرینم

دوست دارم جان کنم ایثار راه آل طاها            دوست دارم سر دهم در راه دین تنهای تنها

دوست دارم بشکند در هم تنم از سنگ اعدا            دوست دارم زآتش جانان خود سوزم سراپا

دوست دارم یاد طفل کوچک فرزند زهرا

در به در در کوچه‌ها گردد و طفل نازنینم

تشنه بودم جام آبم داد چون خصم شریرم            گشت گلگون جام آب از خون رخسار منیرم

یافتم سرّی که باید با لب عطشان بمیرم            با لب عطشان بمیرم آب از دشمن نگیرم

آری آری آب کی از اهل آتش می‌پذیرم

من که آب کوثر آورده است ختم المرسلینم

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به دلیل مستند نبودن و مغایرت با روایات معتبر تغییر داده شد. زیرا موضوع کندن چاه بر سر راه حضرت مسلم در منابع معتبر نیامده و این قصه برای اولین بار در قرن یازدهم بدون هیچ اسنادی در کتاب منتخب طریحی نقل شد که جدای از مستند نبودن موضوع این قصه از نظر عقلی هم درست نبوده و در هنگام جنگ فرصت چاه کندن نبوده است. جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید.

در کمین خصم چون دریای آتش در خروشم            گو بکوشد بهر حفر چاه، دشمن در کمینم

زبانحال مسلم بن عقیل علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : حسن کردی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن قالب شعر : مثنوی

کوفه امـشب به پـریـشانی من می‌گـرید            به شب بی‌سـر و سـامـانی من می‌گرید

دوسـتانم همه یک پـارچه دشمن شده‌اند            سکه‌ها برق زدند و همه روشن شده‌اند


ای تو، تنهـا نـفـس دین خـدا مـولا جان            دین فروشی شده در کوفه نیا مولا جان

چونکه صد رنگ‌ترین مردم دنیا باشند            هر کجا سفـرۀ نان است همان جا باشند

نه نگـاهی نه پـنـاهی که شود تسـکـینی            می‌فـروشـنـد مرا در عـوض بـی‌دیـنـی

رسم جنگ آوری کوفه فقط نامردی‌ست            خنده بر گریۀ مهمان عوض هم دردی‌ست

طوعه امشب کمکم کرد شبیه یک مرد            کوفه اشـبـاح رجـال است بیا و برگـرد

دست این طایـفه آمادۀ سیـلی زدن است            شاهد این قضیه گونۀ مجروح من است

تا که بر نیزه سرت خطبه نخواند برگرد            تا که انگـشـتر و انگـشت بمـاند برگرد

: امتیاز
نقد و بررسی

ابیات زیر به دلیل مستند نبودن و مغایرت با روایات معتبر حذف شد! لازم به ذکر است در زمان دستگیری و شهادت حضرت مسلم هیچ صحبتی از کشتن سیدالشهدا عليه‌السلام و غارت و ... نه در بین مردم و نه حتی در دارالأماره کوفه نبوده است چنانچه ابن زیاد در پاسخ وصایای مسلم پاسخ می­دهد « حسین هم اگر به کوفه نیاید با او کاری ندارم » مردم نیز بخاطر تهدیدهای ابن زیاد و ترس از جانشان مسلم را تنها گذاشتند و او را یاری نکردند.جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید.

کعب نی‌های عجیبی‌ست به دست مردم            حرف سوغـات بود بر لب مست مردم

شهرت مردم این شهر به کودک کشی است            اینکه این حرف دروغ است فقط دل خوشی است

 

زبانحال مسلم بن عقیل علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : سید رضا مؤید نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلاتن قالب شعر : غزل

به شهـر کوفه غـریـبم من و پناه ندارم            به غـیـر دربـه‌دری‌ها پـنـاهـگـاه ندارم

شب گذشته به هر خانه جای بود مرا، لیک            به هیچ خانه در این شام تیره راه ندارم


ز خستگی‌ست به دیوار طوعه تکیه زدم من            و گرنه جـز به خـداوند تکـیه‌گاه ندارم

کِـشَـند جانب دارالامـاره با چه گـنـاهم            عزیز فاطـمه جز عـشق تو گناه ندارم

به زیر تیغـم و بالای بام وقت شهـادت            حسین از تو جز امـید یک نگـاه ندارم

به راه عشق تو سر می‌دهم که وای به حالم            اگر که حرمت عشق تو را نگاه ندارم

به اشتباه سوی کوفه خواندمت که بیایی            دریـغ مـهـلـت جـبـران اشـتـبـاه نـدارم

غم تو کرده سیه روز من که در همه عمرم            قـسم به خال تو یک نقـطۀ سـیاه ندارم

سـلام بر تو دهم لـیک با زبان اشارت            نگـاه من به تـو و طاقـت نـگـاه نـدارم

: امتیاز

زبانحال مسلم بن عقیل علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : سعید توفیقی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلین قالب شعر : غزل

یقـیناً آنچـنانکه زخـم دارد التهاب از پی            دم آخر رسید و می‌رسد روز حساب از پی

به زیر تـیغ می‌خـندم ولیکن گریه بارانم            که دارد خندۀ گل گریۀ تلخ گلاب از پی


بتاب از مکـه بر من آفـتاب عالم آرا که            شب ظـلـمانی کـوفه نـدارد آفـتاب از پی

اگر چه در به رویم بست کوفه با خودم گفتم            که هر در بستنی بی‌شبهه دارد فتح باب از پی

به یاد روزگاری که کنارت روز شب کردم            محیطم کرد دلتنگی وآمد اضطراب از پی

شدم تا سنگ باران امتداد سنگ را دیدم            پس از پیشانی‌ام پیشانی عالیجناب از پی

به دست بـاد دادم الـسلامم راکه می‌دانـم            یقینا خواهد آمد جانب کوفه جواب از پی

لب خونین من نگذاشت تا لب تر کنم از آب            جگر آهی کشید و خونجگر گردید آب از پی

مرا خجلت ز زهرا می‌کشد زیرا که با دستم            نوشتم نامه‌ای که بی‌گمان دارد عذاب از پی

حنا نایاب شد در کوفه وخون جبینم ریخت            سپیدی محاسن بی‌گمان دارد خضاب از پی

ز کوفه بی‌حیایی دیدم و آتش به جانم زد            غم جانسوز بی‌بی زینب و بی‌بی رباب از پی

به یاد اصغرت افتادم و گوش مرا پُر کرد            صدای گریه طفلانه و لالای خواب از پی

تمام ترسم از زیر گلوی شیرخوار توست            کمان هر چه کشیده تر شود دارد شتاب از پی

کمر بر قتل من بسته است فکر و ذکر ناموست            که پیش روست هتک حرمت و بزم شراب از پی

جسارت کار مرسوم است در کوفه چه باید کرد            که خلخال آنکه برده می‌برد قطعا نقاب از پی

کـنـیز دخـترانت دخـترم شاید به کار آید            که در لفافه دارد هر کنیزی انتخاب از پی

سخن کـوتاه باید کرد آقـاجان حـلالم کن            که قطعا روضه‌های باز دارد پیچ و تاب از پی

: امتیاز

مدح و شهادت مسلم بن عقیل علیه‌السلام

شاعر : غلامرضا سازگار نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفاعیلن مفاعیلن مفاعیل قالب شعر : ترکیب بند

فـروغ دیـده و دل‌هـاست مـسـلم            سـفـیر یـوسـف زهـراست مسلم

عبادت را به اشکـش داده زینت            شهادت را به خون‌آراست مسلم


مـه ذیحـجه بر لب‌های خشکـش            پیـام ظـهـر عـاشـوراست مسلـم

امـیــر بـی‌ســپـاه شــهــر کـوفـه            چو مولایش عـلی تنهاست مسلم

به یـاد حـنـجـر خـشـک امامـش            روان از دیـده‌اش دریاست مسلم

فـدا گشت و به قـاتـل داد مهـلت            خـدا را تا چه حد آقـاست مسلـم

شرف، آورده پیشانی به خاکـش

سـلام انــبـیـا، بــر روح پـاکـش

سر و جان و تنش بود و امامش            قـیـامـت بـود پــیـدا در قـیـامـش

دهان خـشکـیده، دل کانون آتش            دهان خونین به لب عرض سلامش

به بام کـوفـه، از اطراف کـعـبه            وزد عطـر حسیـنی بر مـشامش

به هر کوچه که رو کرد آتش و سنگ            به سر می‌ریخت از بالای بامش

خـداونـدا که دیـده مـیـهـمـان را            دو دست بسته، خون ریزد به کامش؟

سـفــیــر رهـــبـــر آزادگــان را            عجـب کردند مـردم احـتـرامش

نه تنها کوفـیان پیـمان شکسـتـند

از او پیـشانی و دندان شکـستـند

دریـغـا! پـردۀ حـرمـت دریـدنـد            به دامن نـنـگ عالم را خـریـدند

تنی که بهـتر از جان جهان بود            سـوی بـازار قـصابـان کـشـیدند

هـمان‌هایی که با او دست دادنـد            از او با دست بسته سر بـریـدند

ز تیر و خنجر و شمشیر و نیزه            به جسمش باغی از گل آفـریدند

ز هر زخـم بـدن کوچه‌به‌ کوچه            صـدای غـربـت او را شـنـیـدنـد

خدا داند که در یک شهر دشمن            از آن مـظـلـوم، تـنهـاتـر ندیـدند

جـدا کـردنـد ســر از پـیـکـر او

ز بـام افـتـاد هـم تن هـم سـر او

امیـر شهـر، هرسو دربه‌در بود            ز احوال دو طـفـلش بی‌خبر بود

دو چشم اشکبارش چون دو دریا            لب خشکش ز اشک دیده‌، تر بود

خـدا دانـد کـه هـنـگـام شـهـادت            دل از پیشانی‌اش بشکسته‌تر بود

مجـسّـم پـیـش چـشم اشکـبـارش            فراز نیـزه هـفـتاد و دو سر بود

گـمانم در نگـاهش لحـظه‌لحـظه            تنـور خـولی و قـرص قـمر بود

دعـا مـی‌کـرد بـر سـقـای بی‌آب            که از چشمش روان خون‌جگر بود

نگـاهـش بود در مـقـتـل هـماره

بـه رگ‌هـای گـلــوی پـاره‌ پـاره

: امتیاز

زبانحال مسلم بن عقیل علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : مهدی مقیمی نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن قالب شعر : ترکیب بند

نـامـه دادم که بـیا سخـت پـشـیـمانم من            از همه رانده شـدم بی‌سر و سامانم من

بسـته رویم همه درها شده در حالی که            بین این مـردم بی عـاطفه مـهـمانـم من


سنگ خـوردم زِ سرِ بـام، خـدا می‌دانـد            بی کس و یـارم و تـنها و پـریـشانم من

این پـریـشـانیِ مـسـلـم که فـدای سر تو            نـگــران تـو و بـی آبـیِ طــفــلانـم مـن

به گمانم که تو هم عاقبتت مثل من است            میهمان هستم و چندیست که عطشانم من

لحـظه لحـظه متوسل به تو و ذکر توأم

هر قـدم ای پـسر فـاطـمه در فکـر توأم

در پسِ پردۀ این شهر فریب است فریب            عادت مردم این شهر عجیب است عجیب

مرد، در بینِ هـمه مـرد نـماها ایـنـجا...            پسر عوسجه، هانیّ و حبیب است حبیب

پـسـر فـاطـمـه برگـرد که نـامـوست را            طعنۀ کوفیِ بی‌رحم نصیب است نصیب

متوجه شدم این را که در این شهرِ نفاق            هر که از آلِ علی بود غریب است غریب

یادِ چشمانِ پر از مِهرِ تو تنها چیزیست            که در این مهلکه تسکین و طبیب است طبیب

همگـی اهل فـریـبـنـد و همه اهل نفـاق

گرچه در عهد شکستن همه دارند وفاق

من خـریـدار سـرِ دارم و سـردارِ تـوأم            تـو عـلـیِّ من و مـن مـیـثـم تـمـار تـوأم

با ادب می‌دهم از دور سلام از سرِ دار            در ادب پــیــروِ آدابِ عــلـمــدار تــوأم

یا حـسـین گـفـتـم و از بـام فـرو افـتـادم            تا بـفـهـمـند که تا مرز جـنون یـار توأم

قسمت این بود که لب تشنه دهم جان زِ غمت            غـمِ تو دارم و تب دارم و بیـمـار تـوأم

جان به راه تو اگر داد سفیرِ تو چه باک؟            جان خود را به تو سوگـند بدهکار توأم

راه خود را تو عوض کن تو کجا کوفه حسین

همۀ حرف من این است میا کوفه حسین

یـابـن زهــرا نـگــران تــوأم و آمـدنـت            نگـران تـوأم و قـصـۀ عـریـان شـدنـت

ترسم این است که یک روز ببیند زینب            که جسارت شده با سنگ و عصا بر بدنت

ترسم این است کـفـن بهر تو پـیدا نشود            ترسم این است بماند به روی خاک تنت

ترسم این است به یغما رود انگشتر تو            ترسم این است که غارت بشود پیرهنت

وای از پیـکـر مـجـروحِ عـلی اکـبر تو            وای از جـسـم لگـد مـالِ یـتـیـم حـسنت

ترسم این است که قربانیِ گودال شوی

نعـل تـازه بزنـند و تو لگـد مـال شـوی

: امتیاز

زبانحال مسلم بن عقیل علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : علیرضا خاکساری نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : ترکیب بند

انـگـار در بـهـشت خـدا پـا گـذاشـتـیـم            وقـتـی قـدم به مـجــلس آقـا گـذاشـتـیـم
در این حـسیـنیه شهدا صف کـشیده‌اند            اینجا مـقـدس است که ما پا گـذاشـتـیم


با وحـدت عـقـیـده به کـثرت رسیده‌ایم            اینجا بجای واژۀ “من”، “ما” گـذاشتیم
شور و شعور ناب حـسینی خویش را            در خـیـمـۀ عـزا به تـمـاشا گـذاشـتـیـم
زانو زدیم اگرچه در این روضه‌ها ولی            دل را مـیان کـرب وبـلا جا گـذاشـتـیم
سرهای قدسیان همه بر زانوی غم است            ما نیـز سر به دامن صحـرا گـذاشتـیـم
باز این چه رستخیز عظیم است”در حرم            گـویا قـدم به محـشر کـبری گـذاشـتـیم

امشب هر آنکه آمده مهمان مسلم است
حتی خود حـسین پریـشان مسـلم است

دلــداده‌ای بـخــاطــر دلــدار مــی‌رود            پیک امام ” و “محرم اسرار”می‌رود
تـرسی در او ز فـتـنـۀ إبن زیاد نیست            با غـیرت و شکـوه عـلی وار می‌رود
او نیز شیر بیشه‌ای از نسل هاشمی‌ست            تا قلب فـتـنـه “مـسـلـم کـرار “می‌رود
در یک نگاه کوفه ابوالفضل دیگری‌ست            با شـوکـت و جـلال عـلـمـدار می‌رود
مسـلم نـگـو بـیـا و بگـو مـیـثـم حـسین            آن میـثمی که خود به سر دار می‌رود
کوچه به کوچه شهر دو صد گونه فرقه را            در جـسـتـجـوی یـار فـداکـار مـی‌رود
مثل عموش خسته از اوضاع روزگار            مثـل عـمـوش دست به دیـوار می‌رود
بر دخـتـران آل عـلـی گـریـه می‌کـنـد            هر ساعـتی که بر سر بـازار می‌رود
مسلم اگرچه گرم نماز عـشای خویش            کـوفی سـراغ درهـم و دیـنـار می‌رود
خولی سراغ کعب نی و تازیـانه و            اشـعـث سراغ نـیـزۀ بـسـیـار مـی‌رود
تـیر سه شـعـبۀ دگـری می‌کـند شکـار            بـازار کـوفـه حـرمـله هـربار می‌رود
دارد سـنـان بـه شـهـر بـرای خـریـدن            سرنـیـزه‌ای شبـیه به مـسـمار می‌رود

با نام و یاد حضرت زهرا توان گرفت
بـالای بـام دار الـعـمـاره زبـان گـرفت

جز گریه بر غریبی تو راه چاره نیست            بر ظلـم‌های کوفه تـوان نـظاره نیست
از این به بعـد مـاه تـمام حـمـیـده باش            وقتی که آسمان شبش را ستاره نیست
دوم شهـید راه تـوأم، راضی‌ام حـسین            در کار خیر حاجت هیچ استخاره نیست
جـز تـازیـانـه بر کـمر هر پـیاده و            جز تیغ تـیز بر کمر هر سواره نیست
این مسـلخی که دور و بر کوفه دیده‌ام            جای سپـیدی گـلوی شـیرخواره نیست
ایـنـجـا کـفـن برای تو پـیـدا نـمی‌شـود            جز بوریا برای تـنی پـاره پاره نیست
إرجع الی مدیـنه …پـدر مـادرم فـدات            إرجع الی مدینه …مجالی دوباره نیست

شرمـنـده‌ام که نـامـه نوشـتم بیا حسین
شرمـنده‌ام که نـامه نـوشـتم بیا حـسین

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به دلیل مستند نبودن و مغایرت با روایات معتبر تغییر داده شد! همانگونه که کتب: تاریخ الامم والملوک ۵ /۳۷۵؛ اللهوف ۴۰؛ مُثیرُالأحْزان ۱۱۲؛ الکامل فی‌التّاریخ۱۱ /۱۱۶؛ بحارالأنوار۴۴ /۳۳۸؛ منتهی‌الآمال ۳۶۵؛ نفس‌المهموم ۸۲؛ مقتل امام حسین ۱۵۳؛ مقتل مقرّم ۵۶؛ قمقام ۲۸۵؛ مقتل جامع ۱ /۴۸۴ ذکر شده است اولین شهید کربلا کسی به نام سلیمان معروف به ابارزین است که همزمان با مسلم بن عقیل نامۀ سیدالشهدا را برای اهالی بصره برد، ابن زیاد ملعون قبل از آنکه به کوفه بیاید در شهر بصره سلیمان را به شهادت رساند سپس به کوفه آمد.

اول شهـید راه تـوأم، راضی‌ام حـسین            در کار خیر حاجت هیچ استخاره نیست

بیات زیر به دلیل مستند نبودن داستان شریح قاضی حذف شد

قاضی شریح خون تو را هم مباح خواند            جز حکم قتل صبر تو روی مناره نیست

زبانحال مسلم بن عقیل علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : محمود ژولیده نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : مربع ترکیب

مسلمم، دار و ندارم را به دار آویخـتند            کینه‌های بدر و خیبر را سرِ من ریختند
دوست و دشمن ز یک وعده بهم آمیختند            کوفه را با دِرهم و دینار بر انگـیخـتـند


بـشکـند دستم، نـوشـتـم نامـه: ای آقا بیا
ای فدایت جان من، جان علی کوفه میا

مُلک ری آمال کوفی شد، رها شد اهلبیت            از مدارِ زندگی هاشان، جدا شد اهلبیت
بعد از این بر غصه و غم مبتلا شد اهلبیت            من چگویم، تا قیامت در عزا شد اهلبیت

وای اگر پایت رسد در کوفه ای آقای من
خود ز بـالای قـنـاره بـشـنوی آوای من

یاورم با خون و جانم مکتبت را یا حسین            نـشـنـوم من نـالۀ زیر لبت را یا حـسین
آمدی! همره مـیـاور زینبت را یا حسین            شیرخواره طفلِ بی تاب و تبت را یاحسین

گر بپرسد، من چگویم در جواب فاطمه
ذبـح شد تـنهـا سـفـیـر انـقـلاب فـاطـمه

ذبح کردن کار آسانی است بین کوفیان            جای رهبر سیم و زر شد نور عینِ کوفیان
نیست شور انقلابی، شور و شین کوفیان            با تو اصلاً فـرقها دارد حسینِ کـوفـیان

میدهند اینجا به یک خلخال، شمشیرِ گِران
دیـنـشان دارد بهای گـوشـوارِ دخـتران

اهل دنـیایـند و خود فکـر قیامت نیستند            یـارِ کـفـارند و انصار امامت نـیـسـتـند
روز فتنه، فکر چیزی جز غرامت نیستند            ناسزا گـویـند و دارای کـرامت نیـسـتند

گر غریب افتد کسی، گودال اینجا می‌کنند

هر چه آید دستشان بر پیکر او می‌زنند

وای اگر افتد اسیری دستِ این نامردها            گریه را پاسخ دهند از خنده این بی‌دردها
وای بر حال یتـیـمان در کفِ ولگـردها            می‌تکانند از سرِ طفلان به سیلی، گَردها

زیر دست و پا بیفتد هر که بی‌بابا شود
دستِ جلادان بیـفـتد هر کسی تنها شود

وای از روزی که زینب با تو گردد روبرو            از نوک نیزه کنی با خواهر خود گفتگو
دخترت از روی ناقه در پی‌ات در جستجو            می‌کند با اشک، روی زخمی‌اش را شستشو

در همینجا دشمنت او را شماتت می‌کند
رأس تو قرآن چو خوانَد رفع تهمت می‌کند

: امتیاز

زبانحال مسلم بن عقیل علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : محمود اسدی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن قالب شعر : غزل

پـسـر فــاطـمـه افـتـاده ز پـا یــاور تـو            پـیکـرم بـاد به قـربـان سـر و پیکـر تو

با تو اینـقـدر بگـویم که دگـر کـوفه میا            می‌زند مـوج؛ دورویی، نشود بـاور تو


کوچه‌هایش چقَدَر مثل مدینه تنگ است            بـود ذکـر لـب من نـام خـوش مـادر تو

جان زینب تو میا کاش ز ره برگـردی            بیـم دارم به اسـارت بـرود خـواهـر تو

بعد تو نیّت این کوفی بی دین این است            که بـریـزند به خـیـمـه به سرِ دختر تو

مـثـل تـسـبـیـح که پـاره شـود از هم آقا            ترسم آن است بریزد به زمین اکـبر تو

تــرس دارم بـخـنـدنـد بـه زانـو زدنـت            نـکـنـد تـا که بـبـیـنـند دو چـشـم تـر تو

خولی از بهر سرت نقشه کشیده برگرد            قصد دارد که به خورجین بگذارد سر تو

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به دلیل مستند نبودن و مغایرت با روایات معتبر حذف شد! لازم به ذکر است در زمان دستگیری و شهادت حضرت مسلم هیچ صحبتی از کشتن سیدالشهدا علیه‌السلام و غارت و ... نه در بین مردم و نه حتی در دارالأماره کوفه نبوده است چنانچه ابن زیاد در پاسخ وصایای مسلم پاسخ می­دهد « حسین هم اگر به کوفه نیاید با او کاری ندارم » مردم نیز بخاطر تهدیدهای ابن زیاد و ترس از جانشان مسلم را تنها گذاشتند و او را یاری نکردند. جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید.

قـصـد دارنـد بـخـنـدنـد به زانـو زدنت            قصد شان است ببـیـنـند دو چـشم تر تو

زبانحال مسلم بن عقیل علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : رسول عسگری نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : غزل

مثل حال و روز تو بنگر پریشانم حسین            بی‌سر و سامانم و در کوفه حیرانم حسین

تشنگی از یک طرف دلواپسی از یک طرف            من برای اُمّ کـلـثـوم تو گـریانم حـسـین


جان من ناقابل است قربان دندان های تو            گـر امـانم را بریـده درد دنـدانم حـسین

نامه دادم؛ گر بیایی خون تو پای من است            آه الهـی بشکـند دسـتـم پـشـیـمانم حسین

روزگاری من سفیرت بودم و با اجر و قرب            روزگارم را بخوان حالا ز چشمانم حسین

یک شبه رأی همه برگشته و حالا ببین            خانۀ یک پیر زن؛ سرداب پنهانم حسین

کـوفه بـد تـا کـرده با آل عـلی از اولش            اینکه می‌گـویم نـیا فکـر جوانانم حسین

حق من این بوده که از مسلخ آویزان شوم؟            گیرم اصلا خارجی و نا مسلمانم حسین

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به جهت حفظ بیشتر شأن اهل بیت و انتقال بهتر معنای شعر تغییر داده شد.

مثل موهای پـریشانت پـریـشـانم حسین            بی‌سر و سامانم و در کوفه حیرانم حسین

بیات زیر در تمام سایت‌ها « تا جائیکه ما بررسی کردیم» بصورت زیر آمده است که احتمالا اغلاط تایپی است و موجب بر هم خوردن وزن، آهنگ و معنای شعر شده است، لذا جهت رفع نقص اصلاح گردید

یک شبه رأی همه برگشته و حالا ببین            خانۀ یک پیر زن؛ سردابه پنهانم حسین

زبانحال مسلم بن عقیل علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : رضا قاسمی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : غزل

روی بامِ قـتـلگـاهش؛ کـفـتـرِ نامـه‌برت            خواهشش این است، برگردی به شهر مادرت

کاش می‌شد نامـه‌ام آتش بگیرد بین راه            یا نه؛ پیکم گم شود؛ اصلا نیاید محضرت


نامه‌های خطّ کوفی را نخوان؛ آتش بزن            کاش می‌شد حرف‌هاشان را نمی‌شد باورت

دلخوشی‌های ربابت را ببین و رحم کن            زودتر برگـرد، تا زنده بمـاند اصغـرت

مردمِ شهر عـلی؛ نامِ عـلی را دشمن‌اند            رحـم کن بر قـدّ و بـالای عـلیِ اکـبرت

مشک‌هایت را حسابی پُر کن اینجا آب نیست            تا مـبادا آبـروی حضرت آب آورت

پنجه‌های گرگ‌ها را شانه دیدم؛ رحم کن            گنگ می‌گویم؛ زبانم لال؛ موی دخترت

چشم‌های مردم این شهر، خیلی بی‌حیاست            وای، می‌ترسم بیفـتد بر نگـاه خواهرت

لااقل خونم؛ سرم؛ دفع بلا می‌کرد، کاش            از تو و اهل و عیالت از تمام لشکـرت

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به دلیل مستند نبودن و مغایرت با روایات معتبر حذف شد! لازم به ذکر است در زمان دستگیری و شهادت حضرت مسلم هیچ صحبتی از کشتن سیدالشهدا علیه‌السلام و غارت و ... نه در بین مردم و نه حتی در دارالأماره کوفه نبوده است چنانچه ابن زیاد در پاسخ وصایای مسلم پاسخ می­دهد « حسین هم اگر به کوفه نیاید با او کاری ندارم » مردم نیز بخاطر تهدیدهای ابن زیاد و ترس از جانشان مسلم را تنها گذاشتند و او را یاری نکردند. جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید.

سر به سر با مردم این شهر، نگذار و برو            نقشه‌ها دارند در سر؛ کارها هم با سرت

زبانحال مسلم بن عقیل علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : وحید محمدی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن قالب شعر : مثنوی

آه، بد جور مرا کوفه به هم ریخت حسین            همۀ شهر به یکباره سرم ریخت حسین

نیست پنهان ز تو، تنها شده‌ام در این شهر            باورم نیست که بی‌جا شده‌ام در این شهر


تو نبودی که ببـینی چه شبی سر کـردم            تا سحـر گـریه به تـنهایی حـیـدر کـردم

وای بـر من که به غـم صحـرا شـده‌ای            بـاورم نیست که تو یکّـه و تـنها شده‌ای

کاش اینجا نرسی، کوفه پر از نیرنگ است            کوچه‌هاشان همگی مثل مدینه تنگ است

رفته از کـف همه تاب و توانم چه کـنم            نامه دادم که بـیـا، دل نگـرانـم چه کـنم

نـگـرانـم نکـنـد زیـنـبـت ایـنـجـا بـرسـد            تو نباشی و خودش بی‌کس و تنها برسد

نگـرانم چه کـنـم، پـیـرهـنـت را بـردار            آه آقــای غــریــبـم کــفـنـت را بـــردار

چـند تا مـشک پُـر از آب بـیـاور حـتما            آه لـب تـشـنـه شـدم، آب نـدادنـد بـه من

کوفه در فکـر اسیرند چه بد خواهد شد            خیزران دست بگیرند چه بد خواهد شد

کـوفه از قهـقۀ حرمله‌ها سرمست است            کـمر قـتـلِ غـریبانۀ مهـمان بـسته است

: امتیاز
نقد و بررسی

ابیات زیر به جهت حفظ بیشتر شأن اهل بیت تغییر داده شد، به کار بردن عبارات و کلماتی همچون بیچاره، اواره و ... به هیچ وجه در شأن اهل بیت نیست و شایسته است توجه بیشتری در این خصوص داشته باشیم.

نیست پنهان ز تو، بیچاره شدم در این شهر            باورم نیست که آواره شدم در این شهر

بـاورم نیـست که آوارۀ صحـرا شـده‌ای            بـاورم نیست که تو یکّـه و تـنها شده‌ای

ابیات زیر به دلیل مستند نبودن و مغایرت با روایات معتبر حذف شد! لازم به ذکر است در زمان دستگیری و شهادت حضرت مسلم هیچ صحبتی از کشتن سیدالشهدا علیه‌السلام و غارت و ... نه در بین مردم و نه حتی در دارالأماره کوفه نبوده است چنانچه ابن زیاد در پاسخ وصایای مسلم پاسخ می­دهد « حسین هم اگر به کوفه نیاید با او کاری ندارم » مردم نیز بخاطر تهدیدهای ابن زیاد و ترس از جانشان مسلم را تنها گذاشتند و او را یاری نکردند. جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید.

وعـده زیـور و خـلخـال به هم می‌دادند            وعـده غـارت گـودال بـه هـم مـی‌دادنـد

چـقدَر نقشه شوم است که در سر دارند            نکـنـد دخـتـرکـان مـعـجـر نـو بـردارند

مدح و شهادت مسلم بن عقیل علیه‌السلام

شاعر : غلامرضا سازگار نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفتعلن مفتعلن فاعلن قالب شعر : مثنوی

ای تـن و جـانـت سـپـر هـر بـلا            کـوفـۀ تـو قـطـعـه‌ای از کــربـلا

یک‌تـنه خود بر سپـهـی غـالـبـی            نـجـل عــقــیـل بـن ابـی‌طـالــبـی


ای ز تـــمــام شــهــدا پــیـش‌تــر            وصف تو از بـیـنـش ما بـیـشـتر

پـیـش‌تـر از لــیــلـۀ مــیــلاد تــو            بـوده رســول دو ســرا، یـاد تـو

واقـف اســرار خــدای جــلــیــل            وصف تو را گـفـته برای عـقـیل

بـر پــسـر فـاطــمـه دل بـاخـتـی            بـا غـم او سـوخـتـی و سـاخـتـی

غـربـت تـو بـار غــم کــوچـه‌هـا            »سعی» تو در پیچ و خم کوچه‌ها

آهِ تــو در ســیــنــۀ دیــوار بــود            اشـک تـو وقـف قــدم یــار بــود

کوفه چه بی‌عار و چه بی‌درد بود            بین همه پـیرزنی «مرد» بود...

بخت به وی کرد خطاب این‌چنین:            طـوعـه به مـردانگـی‌ات آفرین!

وجه خـدا شمع شـبـسـتان توست            جان حسین است که مهمان توست

اشک شـده مـونـس تـنـهـایـی‌اش            خـون چـکـد از دیـدۀ دریـایی‌اش

دیـده بـه مـکـه دل شـب دوخـتـه            سـوخـتـه و سوخـتـه و سـوخـتـه

گـشـته تـپـش‌های دلـش یا حسین            زمـزمه دارد دل شب با حـسین:

ای بـه شـرف فـوق خـلـیـل خـدا            ای به مـنـای‌ت سـر و جـانم فـدا

حـرمـلـه با تـیـر کـشـد انـتـظـار            تـیـر کـجـا و گـلـوی شـیـرخوار

تــیــر کـجــا و دل افــروخــتـــه            تـیـر کـجــا و گـلــوی سـوخـتــه

کـوفه مـحـل همه نـیـرنگ‌هاست            دسته‌گـل سنگ‌دلان سنگ‌هاست

: امتیاز

زبانحال مسلم بن عقیل علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : محمدجواد غفورزاده نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن قالب شعر : غزل

به زیر تیغم و این آخرین سلام من است            سلام من به حسینی که او امام من است

سـلام مـن بـه مــرادم بـه سـیــدالـشـهـدا            که مـقـتـدای من و شاهـد قـیـام من است


حسین! ای شده موسی به حرمت تو کلیم            که شور عشق تو شیرینی کلام من است

چگونه صبر کنم در غـیاب حضرت تو            که بی‌حضور تو این زندگی حرام من است

اگرچه دورم از آن آستان، دلم با توست            که ذکر خیر تو کار علی‌الـدّوام من است

غروبم از غم غربت اگر چه لبریز است            خوشم که عطر وصال تو در مشام من است

مـرا بـه مـژدۀ دیـدار تو امـیـدی نـیـست            غــم جـدایـی تـو هـمـدم مـدام مـن اسـت

مگر که شهد شهـادت به جام من ریزند            که در فراق تو چندی‌ست تلخ، کام من است

به راه عـشق تو من دومـین فـدایـی‌ام و            سفیر خاص توأم، این صدای عام من است

به مـتن دفـتـر فـضـل مـجـاهـدان بـنگـر            که در وفای تو سرلوحه‌اش به نام من است

تـویی مــنـادی صـوت عــدالـت انـسـان            که بازتـاب تو، فـریـاد نـاتـمام من است

چراغ زنـدگـی من عـقـیده است و جهاد            حسینی‌ام من و این مذهب و مرام من است

وجـود پـاک تو را چـشـم زخـم تا نـرسد            دعا به حضرت تو کار صبح و شام من است

مباش راهی کوفه به شوق دعوت خلق!            در آخرین نفس این آخرین پیام من است

بگـو که شـهـد شـهـادت مـرا گـوارا بـاد            در این محیط که زهر ستم به جام من است

خوشم که بر سر عشقت سرم رود بر باد            سـر بـریـدۀ مـن پـرچـم قـیـام مـن اسـت

من این چکامه سرودم که مسلم بن عقیل            ز روی لطف بگوید «شفق» غلام من است

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به دلیل مستند نبودن و مغایرت با روایات معتبر تغییر داده شد! همانگونه که کتب: تاریخ الامم والملوک ۵ /۳۷۵؛ اللهوف ۴۰؛ مُثیرُالأحْزان ۱۱۲؛ الکامل فی‌التّاریخ۱۱ /۱۱۶؛ بحارالأنوار۴۴ /۳۳۸؛ منتهی‌الآمال ۳۶۵؛ نفس‌المهموم ۸۲؛ مقتل امام حسین ۱۵۳؛ مقتل مقرّم ۵۶؛ قمقام ۲۸۵؛ مقتل جامع ۱ /۴۸۴ ذکر شده است اولین شهید کربلا کسی به نام سلیمان معروف به ابارزین است که همزمان با مسلم بن عقیل نامۀ سیدالشهدا را برای اهالی بصره برد، ابن زیاد ملعون قبل از آنکه به کوفه بیاید در شهر بصره سلیمان را به شهادت رساند سپس به کوفه آمد.

به راه عـشق، نـخـسـتـین فـدایی تو مـنم            سفیر خاص توأم، این صدای عام من است

زبانحال مسلم بن عقیل علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : علی اکبر لطیفیان نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مستفعلن مستفعلن مستفعلن فع قالب شعر : مثنوی

سیـر و سـلـوک من شـده آواره بـودن            بی "چاره" بودن با وجود چاره بودن

هرکس کـسی دارد ولیکـن من نـدارم            کاری به جـز ذکر و دعا کردن ندارم


من دوست دارم کوچه‌گرد شب شدن را            شـب تا سحـر دلـواپس زینب شدن را

رفـتـنـد اما یک نـفـر دورو بـرم بـود            آن یک نفـر هـم سـایۀ پشت سـرم بود

گـشـتم ولی این شـهـر پـروانـه نـدارد            انـگـار جز طـوعه کـسی خـانه ندارد

این شهر بی‌درد است، یک زن اهل درد است            طوعه پناهم داد، خیلی طوعه مرد است

چه مـردم نـامـهـربـانی داشـت کـوفـه            ای کـاش ده تا مثل هـانی داشت کوفه

در کوفه دیگر حرمت مهمان شکسته            بین از سفـیر تو چسان دندان شکسته

ایـنـجـا وفــا دارد، وفـاهـای دروغـی            بـازار هـم دارد، چه بـازار شـلـوغی!

بازار، دنـبـال وفـا رفـتم، جـفـا داشت            اما خـدا را شـکـر دیـدم بـوریا داشت

حالا که دسـتـم بـسـته شـد یـاد عـلی‌ام            مـعـلـوم شـد امــروز دامــاد عــلــی‌ام

از بـام نـه از چـشـمـشان افـتادم آخـر            دیدی چه کاری دست زینب دادم آخر!

مـانـنـد قـربـانی تـنـم را مـی‌کـشـیـدنـد            دست مرا بسـتـند و از پـا می‌کـشـیدند

می‌خـواستم خـونم به پای رب بریـزد            گـل در مسـیـر محـمـل زینب بـریـزد

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر جهت انطباق بیشتر با روایت معتبر تغییر داده شد.

هرکس کـسی دارد ولیکـن من نـدارم            کاری به جـز زانـو بغـل کردن ندارم

بیت زیر جهت انطباق بیشتر با روایت معتبر و پرهیز از اغراق گویی تغییر داده شد

در کوفه دیگر حرمت مهمان شکسته            این چند روز آنـقـدرها دنـدان شکسته

بیت زیر به دلیل مستند نبودن و مغایرت با روایت‌های معتبر حذف شد.

گفتم سرم را طوعه می‌گیرد به دامان            اما سرم را کـوفـیـان دادند به طـفلان

شهادت مسلم بن عقیل علیه‌السلام

شاعر : محسن ناصحی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : غزل

کوفه با مردان خیلی مرد، بد تا می‌کند            با حسینت بی برو برگـرد، بد تا می‌کند

آی مسلم دردهایت را به نا اهلان مگو            کوفه با مـردان اهل درد بـد تـا می‌کـند


بعد حیدر گرمی از دلهای مردم رفته است            کوفه از وقتی که شد دلسرد، بد تا می‌کند

نخل میثم را ببین و بعد لب وا کن که شهر            با کسی که لب به حق وا کرد، بد تا می‌کند

جرم‌ هانی از تو گفتن بود، این شهر فریب            با کسی که از تو نام آورد، بد تا می‌کند

با تـو بـد تا کـرد دنـیا، مطـمئـنم تا ابـد            با دل ما غصه‌ات ای مرد، بد تا می‌کند

: امتیاز

زبانحال مسلم بن عقیل علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : عبدالحسین میرزائی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

عشق تو را به قیمت جان می‌خرم حسین            بـالای دار نـام تـو را می‌بـرم حـسـین
با دست بـسته و لب پاره به روی دار            کـوفـه مـیـا شده سـخـن آخـرم حـسـین


گـفـتم سـر تو باد سـلامت به کـوچه‌ها            هرچه زدند سنگ جـفا بر سرم حسین
از آن هـمه سـپـاه دل شـب کـسی نـشد            یک تن به غیر پـیر زنی یاورم حسین
خـواهـی اگر به کـوفـه بـیایی بـیا ولی            هـمراه خود مـیار تو اهل حـرم حسین
ترسم که حتک حرمت زینب شود میا            اینجا که بوده خواهر تو محترم حسین
دادنـد آب گرچه به لب های خشک من            در فکـر تـشـنگی عـلی اصغرم حسین
رأسم بریده‌ گرچه شده و سوی شام رفت            شـکـر خـدا نـدیـد دگـر دخـتـرم حسین
در فکـر سـم اسب و تن بـی‌سـر تـوأم            در کـوچه‌ها کـشـند اگر پیکـرم حسین

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به جهت انطباق بیشتر با اصل روایات معتبر تغییر داده شد.

رأس بـریـده‌ام بـه سـر نـیـزه‌هـا زدنـد            شـکـر خـدا نـدـید دگـر دخـتـرم حسین

مدح و شهادت مسلم بن عقیل علیه السلام

شاعر : محمد جواد شیرازی نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : مربع ترکیب

کوفه چه شد که بوی غریبی به خود گرفت            پیمان شکست و رنگ فریبی به خود گرفت

ایمان خلق، حال عجیبی به خود گرفت            بال فرازشان چه نشیبی به خود گرفت


این حرف تلخ، سرخط اخبار کوفه شد

مسـلم غـریب ماند و گرفـتار کوفه شد

هجده هزار نامه؟! کسی محضرش نماند            بعد از نماز هـیچ کسی در برش نماند

نفرین به هرکه آمد و پشت سرش نماند            اصلا چه شد که هیچ کسی یاورش نماند؟!

این‌ها که لاف عشق علی می‌زدند و بس!

حرف از جهاد پای ولی می‌زدند و بس!

لعنت به هرکسی که به قولش وفا نکرد            از غربت حسین و سفـیرش حیا نکرد

در را به روی مـسـلـم آزاده وا نکـرد            اجـر سـفـیـر خـون خـدا را ادا نـکـرد

حتی کسی نخواست به او آب و نان دهد

یک پیرزن مگر که به مسلم امان دهد

فـریاد یا عـلـی زد و رو به سپـاه کرد            کوفه دوباره رزم عـلی را نـگـاه کرد

هرکس رسید روبه رویش اشتباه کرد            با زور بازویش همه را زابه راه کرد

پـیکـار می‌کـنـند، حریـفـش نـمی‌شوند

هر کار می‌کـنـند، حریفـش نمی‌شـوند

آخر به خدعه خسته و بی‌حال، اسیر شد            در آن همه شلوغی و جنجال اسیر شد

تـشـنـه میـان گـودی گـودال اسـیر شد            یاد رباب و زینب و اطـفـال اسیـر شد

این از تـمـام غُـصه حکایت کند فـقـط

بـایـد به ابن سـعـد وصیت کـنـد فـقـط

خیره به سوی محمل ماه و ستاره بود            گـریان یـار بر روی دارالـعـماره بود

تا آخرین نفـس پی یک راه چـاره بود            دلواپـس رباب و غـم شیـرخـواره بود

جانم فـدای آن لب و دنـدان خـونی‌اش

شد یا حـسیـن زمـزمـه‌های درونی‌اش

آمد تـنـش بدون سـر از آسـمـان فرود            پا می‌کـشید روی زمین با همه وجـود

مثل حسین هیچ کسی محـضرش نبود            تا روز حشر بر بدنش رحمت و درود

جسمش به روی خاک شکسته شکسته شد

رأسـش روی بلـندی دروازه بسته شد

با این همه کـسی بـدنـش را نـمی‌درید            دیگر کـسی محـاسن او را نمی‌کـشـید

بر سینه‌اش چه خوب که اسبی نمی‌دوید            اصلا چه خوب شد به خدا دخترش ندید

پـای کـسی به صـورت او آشـنـا شود

جسمش به روی خاک بیابان رها شود

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به جهت حفظ بیشتر شأن مسلم بن عقیل تغییر داده شد

در را به روی مـسـلم آواره وا نکـرد            اجـر سـفـیـر خـون خـدا را ادا نـکـرد

زبانحال مسلم بن عقیل علیه السلام قبل از شهادت

شاعر : سید پوریا هاشمی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : غزل

حاضرم غربت ببـینم بیـشتر اما تو نه            دربه در باشم دراین کوه و کمر اما تو نه

حاضرم بین صدای طبـل‌های کوفـیان            محتضر باشم من از داغ پسر اما تو نه


حاضرم وقتی سرم خورجین به خورجین میرود            در تـنور خانه باشم تا سحر اما تو نه

حاضرم وقتی که در بازار کوفه غلغله ست            داغ ناموسی ببـیـنم بر جگـر اما تو نه

حاضرم صد اسب از روی تن من رد شوند            پیکرم در خاک باشد بی‌سپر اما تو نه

: امتیاز
نقد و بررسی

موضوع تنور خولی مستند نبوده و مغایر روایات معتبر است؛ زیرا در روایات معتبر کتب تاریخ الامم والملوک ج ۵ ص ۴۵۵؛ الکامل فی‌التّاریخ ج ۱۱ ص ۱۹۲؛ مَقْتَل خوارزمی ج ۲ ص ۱۰۱؛ مُثیرُالأحْزان ص ۲۸۸؛ مَناقِبِ آلِ ابیطالب ج ۴ ص ۶۰؛ بحارالأنوار ج ۴۵ ص ۱۲۵؛  جلاءالعیون ص ۵۹۸؛ منتهی الآمال ۴۷۴؛ نفس المهموم ص ۵۱۷؛ مقتل جامع ج۲ ص ۳۴؛ مقتل امام حسین ۲۰۹؛ تصریح شده است که خولی سر را در کنج حیاط و در زیر تشتی قرار دادند، موضوع تنور خولی برای اولین بار در قرن دهم در کتاب روضة الشهدا تحریف شده است؛ جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید

حاضرم وقتی سرم خورجین به خورجین میرود            در تـنور خانه باشم تا سحر اما تو نه

مدح و شهادت مسلم بن عقیل علیه السلام

شاعر : غلامرضا سازگار نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

کوفی چه پست و کوفه عجب بی‌وفا شده            مهـمـان کوفه در به در کـوچه‌ها شده

درهای خانه‌ها به رویش بسته شد، ولی            درهـای درد و غـصه و اندوه وا شده


تا بنگرد ز مکه به سربازی‌اش حسین            بـالای بـام، از تـن او ســر جـدا شـده

طـوعه! سر تو باد سـلامت، بیا بـبـین            لب تـشـنه میـهـمان عـزیزت فـدا شده

هانی کجـاست تا نگـرد بین کـوچـه‌ها            مهـمـان او تـنـش سپـر سـنگ‌ها شـده

آتش به فـرق مـسـلم مظـلـوم ریخـتـند            اینگونه احـتـرام ز مهـمـان کجا شده؟

باید گریست بر دو عـزادار کوچکـش            زندان کوفه قـسمت صاحب عزا شده

ای دوستان به دخـتر مسلم خـبر دهید            گـوئـید کـوفـه بر پـدرت کـربـلا شـده

با آنکه شد کـشیـده تـنـش بین کوچه‌ها            قـبـرش به کـوفه کـعـبه اهـل ولا شده

تا اشک‌ها به ماتم او سیل خـون شود            )میثم( ز سوز سینه مصیبت سرا شده

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر اگر اشاره به همراهی فرزندان مسلم با او در شهر کوفه باشد صحیح نیست زیرا همراه بودن فرزندان مسلم بن عقیل با وی مستند نبوده و در منابع و مقاتل معتبر نیامده است و مغایر روایات معتبر است چنانچه شیخ صدوق در امالی مجلس ۱۹ ص ۱۴۳، علامه مجلسی در بحارالأنوار جلد ۴۵ صفحه ۱۰۰ ، شیخ عباس قمی در نفس المهموم ص ۱۳۲ و منتهی الآمال ج ۲ ص ۷۴۶، مقتل جامع ج ۲ ص ۶۴۰ و دیگر کتب معتبر آمده است این دو کودک پس از شهادت سیدالشهدا در کربلا به اسارت درآمدند و ابن زیاد دستور داد آنها را در زندان کوفه نگاه دارند.

باید گریست بر دو عـزادار کوچکـش            زندان کوفه قـسمت صاحب عزا شده